Làng Vị, Phương Chiểu, Hưng Yên trước đây nổi tiếng với nghề làm mứt táo sấy thủ công phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong các dịp lễ, tết của cả nước

Tham khảo:

• Quy trình làm mứt táo sấy truyền thống Hưng Yên
• Rộn ràng nghề làm mứt táo sấy Phương Chiểu- Hưng Yên

Kỳ công nghề làm mứt táo

Hàng năm, cứ vào đầu tháng 11 âm lịch, không khí làng Vị, Hưng Yên lại tấp nập hơn hẳn, khắp nơi trong làng đều nhộn nhịp người bán, kẻ mua các loại mứt táo, mứt gừng phụ vụ tết cổ truyền. Thưởng thức món mứt táo sấy thơm ngon, chua chua, ngọt ngọt trong dip tết, í tai biết được rằng, để làm ra một quả mứt táo lại kỳ công đến thế.

Theo bà Xuyến (chủ cơ sở sản xuất mứt táo) ở làng Vị, thời gian để hoàn thiện món mứt táo phải trải qua nhiều giai đoạn khác nhau, kéo dài từ 6-7 ngày. Hầu hết, các giai đoạn sản xuất táo thì đều được sản xuất thủ công, vì thế, phải nắm thật vững kỹ thuật thì mới có thể làm ra những mẻ mứt ngon, được thị trường ưa chuộng

Để sản xuất ra mứt táo, nguyên liệu đầu vào cần được tuyển chọn thật kỹ càng. Loại táo thường dùng là loại táo lê, quả chín đều, tươi ngon. Sau khi đục hạt và châm vỏ táo, người làm táo sẽ cho  táo vào rửa sạch và luộc qua ở nhiệt độ 70 độ C. Sau khi vớt ra, để ráo, táo sẽ được ngâm với đường khoảng 24h rồi mới cho vào nồi nấu với nước đường khoảng 15 phút rồi lại vớt ra, để nguội

Công đoạn nấu nước đường được lặp lại 3 lần, mỗi lần cách nhau 24h. Ở giai đoạn cuối cùng, táo được vớt ra rồi cho lên giàn (phên), cho vào lò sấy thành mứt thành phẩm

Bà Xuyến cho biết:” công đoạn làm táo thì cả làng ai cũng biết, nhưng không có kỹ thuật làm, táo sẽ bị nát hoặc khô quắt, màu táo quá nhạt hoặc quá đen cũng làm cho món mứt táo mất đi hương vị ban đầu”

Làng nghề đang mai một

Cảnh nhộn nhịp khi vào mùa làm mứt táo không còn. Tại hộ sản xuất nhà bà Xuyến, thời điểm đông nhất cũng chỉ còn 6-7 người làm, còn bình thường, bà chỉ thuê 2 người nấu táo chính

Cùng với nghề làm long nhãn sấy, làm mứt táo cũng một thời là nghề tạo thu nhập chính của làng. Tuy nhiên, hiện tại, ở làng vị chỉ còn 4-5 hộ gia đình giữ và cố gắng bám trụ với nghề. Như gia đình bà Xuyến, mỗi ngày nhà bà cũng chỉ làm từ 3-5 tạ táo, có ngày không có táo thì sản xuất cầm chừng

Theo ông Nguyễn Ngọc Ánh, người dân làng Vị cho biết:” Tuy là làng nghề nổi tiếng của miền Bắc, nhưng các hộ sản xuất ở làng Vị nói riêng và toàn xã Phương Chiểu nói riêng thì không có sự liên kết với nhau. Các hộ dân mạnh ai lấy làm. Mỗi hộ gia đình tự tìm nguồn cung cấp nguyên liệu cũng như nguồn tiêu thụ riêng. Việc quảng bá thương hiệu đặc sản làng nghề cũng không được xem trọng. Thành phẩm mứt táo tạo ra hầu hết được đóng vào các túi lớn, xuất đi cho thương lái các tỉnh khác. Đây chính là nguyên nhân khiến cho sản phẩm của làng nghề đang bị mai một dần”

Thiết nghĩ, để bảo tồn cũng như duy trì nghề làm mứt táo truyền thống này, cần sự vào cuộc của các cấp chức năng cũng như sự phối hợp đồng bộ của các cơ sở sản xuất.

Nguồn: Bài viết được tổng hợp và biên soạn bởi Mai’Store online