Nhãn là loại trái cây thuộc vùng nhiệt đới, có hương vị ngọt ngào và tươi mát. Nhãn có thể sử dụng để ăn trực tiếp hoặc sơ chế, sấy khô, nấu chín,…

Theo tài liệu dược học của Trung Quốc, nhãn là loại thảo dược rất tốt cho sức khỏe. Theo đó, sử dụng nhãn mỗi ngày sẽ giúp

• Giảm thiểu sự lo lắng, thúc đẩy sự yên tĩnh trong tâm trí, giúp ngủ ngon hơn
• Làm giảm nhịp tim, bổ máu, hỗ trợ hoạt động của lá lách
• Giảm oxi hóa cơ thể, làm đẹp da

Ngoài những tác dụng của quả nhãn được ghi chép trong y học cổ truyền, một vài thập niên gần đây quả nhãn cũng được các nhà khoa học nghiên cứu nhiều hơn trong phòng thí nghiệm để ứng dụng rộng rãi hơn trong cuộc sống hàng ngày của con người.

Tìm hiểu lợi ích và tác hại của quả nhãn đối với sức khỏe

1. Tổng quan về quả nhãn

• Quả nhãn là gì?

Nhãn là trái cây được tìm thấy ở hầu hết các nước châu Á, chủ yếu ở Trung Quốc, Đài Loan, Việt Nam, Thái Lan,…Thông thường, nhãn chỉ ra trái 1 mùa trong năm (khoảng 1 tháng) ,và được sử dụng trực tiếp hoặc sấy khô để bảo quản

Quả nhãn có màu vàng sậm, mọc thành chùm, cùi màu trắng ngà và có vị ngọt. Trong thời gian thu hoạch, người ta thường phải leo lên thang để thu hoạch nhãn. Sau khi thu hoạch, nhãn được phân loại (loại bỏ nhưng quả sâu, hỏng, dập nát) rồi bao bọc trong những chiếc thùng nhựa hoặc giỏ tre để giao đến các cơ sở sản xuất nhãn khô hoặc người tiêu dùng.

• Làm thế nào để ăn nhãn?

Để ăn quả nhãn, đầu tiên, chúng ta cần bóc vỏ, dùng tay siết chặt phần thân quả để phần thịt bên trong từ từ bật ra ngoài. Cho quả vào miệng, ăn phần cùi màu trắng ngà và bỏ hạt.

Trong một vài trường hợp, nếu quả nhãn bạn sử dụng đã được sơ chế (tách vỏ và hạt) thì bạn có thể sử dụng luôn thành phẩm đó.

2. 5 tác dụng của quả nhãn đối với sức khỏe

2.1. Giá trị dinh dưỡng cao

Nhãn là loại quả được sử dụng rộng rãi trong y học cổ truyền Trung Quốc, tuy nhiên, nó lại là thực phẩm còn khá mới mẻ trong y học phương Tây (Trong cơ sở dữ liệu Pubmea của NIH, trong suốt 10 năm qua, chỉ có hơn 68 tác phẩm nghiên cứu về loại quả này)

Thành phần dinh dưỡng trong quả nhãn (Nguồn: Cơ sở sinh dưỡng quốc gia USDA)

Khi nhìn vào kết quả nghiên cứu trên đây, chúng ta có thể thấy, nhãn là loại chứa nhiều kali, vitamin B, vitamin C, đồng, magie, mangan, axit folic,… Thêm nữa, nhãn cũng là loại quả có chứa mọt số chất polyphenol chống oxi hóa, làm tăng sức khỏe tổng thể của con người.

Hầu như các dưỡng chất trong nhãn sẽ được bảo toàn khi sấy khô quả nhãn. Tuy nhiên, trong một vài trường hợp, các dưỡng chất này sẽ bị suy giảm và phân hủy theo thời gian sử dụng.

2.2. Chống viêm, tăng cường khả năng miễn dịch

Một trong những lợi ích của quả nhãn chính là khả năng chống viêm. Thành phần dinh dưỡng của quả nhãn có đặc tính kháng viêm. Chính vì thế, nhãn có thể được sử dụng trong thực đơn dinh dưỡng hàng ngày để điều trị các bệnh liên quan đến viêm. Hàm lượng vitamin C trong nhãn khá cao, giúp tăng cường hệ thống miễn dịch cho cơ thể hiệu quả

2.3. Tăng khả năng ghi nhớ, nhận thức, bảo vệ thần kinh

Nhãn là loại trái cây có tác dụng tăng cường khả năng tập trung và ghi nhớ cho con người. Không những thế, quả nhãn có tác dụng làm giảm thiểu lo âu, điều trị chứng mất ngủ, làm cải thiện chức năng của hệ thần kinh

2.4. Bảo vệ cơ thể, ngăn ngừa các bệnh mãn tính

Hàm lượng vitamin C trong quả nhãn giúp thúc đẩy quá trình sản xuất collagen, cần thiết cho mọi mô, tế bào trong cơ thể. Các khoáng chất khác trong nhãn như đồng, manga, sắt,… , cũng giúp loại bỏ các gốc tự do, ngăn chặn sự đột biến của các tế bào, làm giảm thiểu nguy cơ bị viêm khớp, ung thư và bệnh tự miễn

2.5. Làm tăng năng lượng

Trong y học cổ truyền Trung Quốc, người ta tin rằng, nhãn có thể giúp làm cân bằng các QI, tăng cường sực trao đổi chất, làm năng năng lượng và ngăn ngừa các bệnh mãn tính

Ngoài ra, nhãn còn là loại quả có chất xơ cao, giúp tăng cường quá trình chuyển hóa trong cơ thể, ngăn ngừa táo bón, đầy bụng, khó tiêu. Đặc biệt, nhãn còn giúp cải thiện hiệu quả hấp thu dinh dưỡng nên rất tốt cho việc giảm cân.

3. Tác hại của quả nhãn

Ngoài những lợi ích của quả nhãn được nêu ở trên, việc ăn nhãn còn tiềm ẩn nhiều rủi ro khi ăn quá nhiều. Một số tác dụng phụ khi ăn nhãn có thể kể đến như:

3.1. Ăn nhiều nhãn sẽ khiến cơ thể bị nóng

Nhãn là loại quả nhiệt đới có tính nóng, hàm lượng đường cao, ăn nhiều dễ khiến cơ thể bị nóng, nổi mụn, nhọt, táo bón,…Đây là một nhược điểm lớn nhất của quả nhãn. Theo đó, những người mắc chứng nóng trong, mụn nhọt thì hạn chế ăn loại quả này

3.2. Ăn nhiều nhãn không tốt cho bệnh nhân mắc chứng tiểu đường

Dựa trên bảng công bố dinh dưỡng của nhãn, các nhà khoa học nói rằng, nhãn là loại quả có hàm lượng đường cao, không phù hợp cho các bệnh nhân tiểu đường loại 1 hoặc loại 2

3.3. Phụ nữ mang thai không nên ăn nhiều nhãn

Phụ nữ mang thai thường có thể trạng yếu (âm hỏa hư, nóng trong, táo bón, miệng đắng, rêu lưỡi khô). Chính vì thế, trong quá trình mang thai, mẹ bầu không nên ăn nhiều nhãn (sử dụng vượt mức cho phép sẽ khiến bệnh nóng trong thêm trầm trọng, từ đó dẫn đến một vài biến chứng như ra huyết, đau bụng, động thai,…). Khẩu phần nhãn/ngày mà mẹ bầu có thể sử dụng là không quá 100g

Ngoài những người mắc chứng nóng trong người, những người mắc bệnh tiểu đường, những người khác hoàn toàn có thể sử dụng nhãn với một lượng vừa phải.

4. Câu hỏi thường gặp về quả nhãn

4.1. Những người không nên ăn nhãn

Như đã phân tích ở trên, nhãn là loại quả chứa nhiều vitamin, khoáng chất tốt cho sức khoẻ. Tuy nhiên, vì nhãn có tính nóng, nên không tốt để sử dụng cho trẻ sơ sinh, phụ nữ có thai, người huyết áp cao, mắc bệnh gan nhiễm mỡ. Những người bị nóng trong người, cơ thể nổi nhiều mụn nhọt,…, cũng nên hạn chế ăn nhãn.

4.2. Nên ăn nhãn vào lúc nào?

Bạn có thể ăn nhãn vào bất cứ thời điểm nào trong ngày. Tuy nhiên, không nên ăn nhiều vào buổi tối trước khi đi ngủ, sẽ dễ khiến cơ thể dư thừa calo, đường và gây béo.

4.3. Hạt nhãn có tác dụng gì?

Đông y sử dụng hạt nhãn làm nguyên liệu cầm máu, giảm đau, điều trị chấn thương xuất huyết, mụn nhọt, lở loét,…

4.4. Quả nhãn dùng để làm gì?

Cả quả nhãn tươi và cùi nhãn khô đều được ứng dụng nhiều trong cuộc sống, phổ biến để ăn trực tiếp, làm nguyên liệu pha trà, nấu chè, ngâm rượu hoặc chế biến nhiều món ăn ngon, tốt cho sức khỏe.

4.5. Bạn có thể mua nhãn ở đâu?

Nhãn là loại quả không có ở nhiều nơi trên thế giới. Ngoài một vài nước châu Á như Việt Nam, Trung Quốc, Thái Lan, nhãn chỉ có thể có ở những nơi có khí hậu nhiệt đới đầy đủ.

Ở Việt Nam, nhãn là loại quả có sẵn. Nhãn được trồng ở nhiều vùng khác nhau nhưng ngon nhất vẫn là nhãn lồng Hưng Yên và nhãn da bò Đồng Tháp

Nhãn là loại quả có tính chất thời vụ (chỉ có 1 tháng trong năm), chính vì thế, ở các thời điểm khác, nếu muốn sử dụng nhãn, bạn có thể lựa chọn sử dụng nhãn khô Hưng Yên. Vào mùa thu hoạch nhãn, người dân bản địa thường cho nhãn vào sấy khô để có thể bảo quản và sử dụng được lâu hơn

Với những thông tin về tác dụng của quả nhãn và tác hại được chia sẻ ở bài viết này, chắc hẳn bạn đã tìm được những kiến thức, kinh nghiệm sử dụng quả nhãn tốt nhất cho mình rồi đúng không? Với bất cứ ý kiến phản hồi nào về bài viết, các bạn có thể gửi về email nguyenphuongagricare@gmail.com. Chúng tôi rất mong nhận được những ý kiến đánh giá của các bạn để bài viết được hoàn thiện hơn. Xin cảm ơn!